اختلال اضطراب جدایی در کودکان یک واکنش طبیعی و شایع در کودکان است. به طور معمول، کودکان بین ۸ تا ۱۸ ماهگی اضطراب جدایی را تجربه می کنند. این اضطراب معمولاً در حدود ۳ سالگی به طور کامل از بین می رود. با این حال، در برخی از کودکان، اضطراب جدایی بیش از حد شدید و پایدار است و به طور قابل توجهی در زندگی روزمره آنها تداخل ایجاد می کند. در این شرایط، کودک ممکن است از اختلال اضطراب جدایی رنج ببرد.
علائم اختلال اضطراب جدایی
- ترس و اضطراب شدید هنگام جدایی از والدین یا مراقبین اصلی
- امتناع از رفتن به مدرسه یا سایر مکان ها بدون همراهی والدین
- نگرانی بیش از حد در مورد گم شدن یا آسیب دیدن خود یا والدین
- مشکلات خواب
- علائم جسمی مانند سردرد، دل درد، یا حالت تهوع
- گریه و التماس هنگام جدایی از والدین
- چسبیدن به والدین و دنبال کردن آنها در همه جا
تشخیص اختلال اضطراب جدایی توسط یک متخصص روانشناسی کودک و نوجوان انجام می شود. متخصص با کودک و والدین او صحبت می کند و علائم کودک را ارزیابی می کند.
دلایل و عوامل خطر
دلایل متعددی برای اختلال اضطراب جدایی در کودکان وجود دارد که می‌توان آنها را به دسته‌های کلی زیر تقسیم کرد:
عوامل ژنتیکی:
- سابقه خانوادگی اضطراب: اگر یکی از والدین یا نزدیکان کودک مبتلا به اختلال اضطراب باشد، احتمال ابتلا به این اختلال در کودک نیز افزایش می‌یابد.
- خلق و خوی کودک: کودکانی که به طور طبیعی خجالتی یا محتاط هستند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به اضطراب جدایی باشند.
عوامل محیطی:
- تجربیات جدایی ناخوشایند: کودکانی که در گذشته تجربیات ناخوشایندی مانند جدایی طولانی از والدین یا بستری شدن در بیمارستان را داشته‌اند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به اضطراب جدایی باشند.
- سبک فرزندپروری: والدینی که بیش از حد از فرزندان خود محافظت می‌کنند یا به طور مداوم در مورد خطرات احتمالی هشدار می‌دهند، ممکن است به طور ناخواسته اضطراب جدایی را در کودکان خود تقویت کنند.
- رویدادهای استرس‌زا: رویدادهای استرس‌زا مانند طلاق والدین، نقل مکان به خانه جدید یا مرگ یکی از اعضای خانواده، می‌تواند اضطراب جدایی را در کودکان ایجاد یا تشدید کند.
عوامل عصبی:
- عدم تعادل در برخی مواد شیمیایی مغز: برخی مطالعات نشان داده‌اند که عدم تعادل در برخی مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و دوپامین ممکن است در بروز اضطراب جدایی نقش داشته باشد.
عوامل دیگر:
- مشکلات خواب: کودکانی که به طور مداوم دچار مشکلات خواب هستند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به اضطراب جدایی باشند.
- مشکلات سلامتی: برخی مشکلات سلامتی مانند بیماری‌های مزمن یا ناتوانی‌های رشدی، ممکن است خطر ابتلا به اضطراب جدایی را در کودکان افزایش دهد.
درمان اختلال اضطراب جدایی
درمان اختلال اضطراب جدایی معمولاً شامل درمان شناختی رفتاری (CBT) است. CBT به کودک کمک می کند تا افکار و باورهای منفی خود را در مورد جدایی شناسایی و تغییر دهد و مهارت های مقابله ای برای مدیریت اضطراب خود را یاد بگیرد. در برخی موارد، ممکن است از دارو درمانی نیز استفاده شود.
راهکارهایی برای والدین:
- به کودک خود اطمینان خاطر بدهید که برمی گردید.
- یک برنامه خداحافظی کوتاه و ثابت داشته باشید.
- به کودک خود کمک کنید تا مهارت های مقابله ای را یاد بگیرد.
- از تشویق و تحسین استفاده کنید.
- از سرزنش و تنبیه کودک خود خودداری کنید.
- در صورت نیاز، از متخصصان کمک بگیرید.
