گفتاردرمانی پس از سکته مغزی یکی از اجزای حیاتی توانبخشی برای افرادی است که این عارضه مغزی را تجربه کرده اند که در مرکز گفتاردرمانی برنا در شرق تهران توسط درمانگران با تجربه ما ارائه می شود. سکته مغزی اغلب می تواند منجر به مشکلات ارتباطی و گفتاری شود که به عنوان آفازی شناخته می شود، به دلیل آسیب به مناطقی از مغز که مسئول پردازش زبان هستند. شدت این مشکلات بسته به محل و میزان آسیب مغزی می تواند بسیار متفاوت باشد.

اولین قدم، ارزیابی نقایص ارتباطی و گفتاری خاص فرد است. یک آسیب شناس گفتار-زبان (SLP) یک ارزیابی جامع برای تعیین ماهیت و شدت آفازی و همچنین هر گونه مسائل مرتبط مانند مشکلات بلع انجام می دهد.

بر اساس ارزیابی، SLP با بیمار و خانواده او برای تعیین اهداف واقع بینانه برای بهبود ارتباطات همکاری خواهد کرد. این اهداف متناسب با چالش ها و نیازهای خاص فرد خواهد بود.

سکته مغزی می تواند منجر به عوارض گفتاری مختلف شود، در درجه اول به دلیل آسیبی که به مراکز زبان و مسیرهای ارتباطی مغز وارد می کند. این عوارض در مجموع به عنوان آفازی نامیده می شود که اختلال در توانایی های زبانی است. عوارض گفتاری خاص که توسط بازماندگان سکته مغزی تجربه می شود به محل و میزان آسیب مغزی بستگی دارد. گفتاردرمانی پس از سکته مغزی کمک زیادی به بهبود شرایط بیماران پس از این عارضه مغزی می کند.

عوارض و مشکلات گفتاری

آفازی بروکا: این نوع آفازی با مشکل در تولید گفتار روان مشخص می شود. افراد مبتلا به آفازی بروکا اغلب برای تشکیل جملات کامل تلاش می کنند و ممکن است گفتار آنها کند و پر زحمت باشد. با وجود این، آنها معمولاً درک نسبتاً خوبی دارند و از مشکلات زبانی خود آگاه هستند.

آفازی ورنیکه: افراد مبتلا به آفازی ورنیکه در درک زبان دچار اختلال می شوند و اغلب گفتاری روان اما فاقد معنا هستند. جملات آنها ممکن است شامل کلمات نادرست یا کلمات ساخته شده باشد. آنها ممکن است به طور کامل از خطاهای زبانی خود آگاه نباشند، که می تواند ارتباط را چالش برانگیز کند.

آفازی گلوبال: شدیدترین شکل آفازی است. افراد مبتلا به این نوع آفازی هم در تولید گفتار و هم در درک زبان مشکلات قابل توجهی دارند. ارتباط آنها ممکن است به چند کلمه یا حرکات محدود شود و اغلب برای انتقال افکار و نیازهای خود تلاش می کنند.

آفازی آنومیک: آفازی آنومیک در درجه اول بر بازیابی کلمه تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به این نوع آفازی برای یافتن کلمات مناسب هنگام صحبت یا نوشتن تلاش می کنند. گفتار آنها ممکن است با مکث در جستجوی کلمات مناسب مشخص شود.

آفازی هدایتی: آفازی هدایتی شامل مشکل در تکرار دقیق کلمات و عبارات است. افراد مبتلا به این نوع آفازی ممکن است در انجام وظایفی که از آنها نیاز به تکرار کلمات گفته شده توسط دیگران دارد، مشکل داشته باشند، حتی اگر گفتار خود به خودی آنها ممکن است نسبتا روان باشد.

آپراکسی گفتار: این یک اختلال گفتاری حرکتی است که بر توانایی برنامه ریزی و هماهنگی حرکات لازم برای گفتار تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به آپراکسی گفتار ممکن است با توالی دقیق صداها و هجاها مشکل داشته باشند.

دیزآرتری: سکته مغزی همچنین می تواند باعث دیس آرتری شود، وضعیتی که با مشکل در کنترل عضلات درگیر در تولید گفتار مشخص می شود. گفتار ممکن است نامفهوم، کند، و درک آن دشوار باشد.

بیشتر بخوانید : توانبخشی پس از سکته مغزی

گفتاردرمانی پس از سکته مغزی

برنامه درمانی: SLP یک برنامه درمانی شخصی طراحی شده برای رسیدگی به مشکلات گفتاری و ارتباطی فرد ایجاد می کند. این طرح ممکن است شامل تکنیک ها و استراتژی های مختلفی برای بهبود مهارت های گفتاری، شنیداری، خواندن و نوشتن باشد.

تمرینات زبانی: تمرینات زبانی جزء کلیدی گفتار درمانی پس از سکته مغزی است. این تمرین‌ها برای هدف قرار دادن عملکردهای خاص زبان، مانند بازیابی کلمه، تشکیل جمله و درک مطلب طراحی شده‌اند. درمان ممکن است شامل تمرین با کلمات و عبارات آشنا و پیشرفت تدریجی به سمت وظایف زبانی پیچیده تر باشد.

تمرینات بیانی و واجی: برای افرادی که مشکلات گفتاری حرکتی دارند، مانند آپراکسی گفتار یا دیزآرتری، SLP ممکن است بر تمریناتی تمرکز کند که هماهنگی و قدرت عضلات درگیر در تولید گفتار را بهبود می بخشد.

توانبخشی خواندن و نوشتن: اگر مهارت‌های خواندن و نوشتن تحت تأثیر قرار گیرد، برنامه درمانی ممکن است شامل تمرین‌هایی برای بهبود درک مطلب، توانایی نوشتن و سایر مهارت‌های مرتبط باشد.

آموزش شناختی ارتباطی: سکته مغزی همچنین می تواند بر عملکردهای شناختی مرتبط با ارتباطات مانند توجه، حافظه و حل مسئله تأثیر بگذارد. درمان ممکن است شامل تمرین‌هایی برای بهبود این مهارت‌های شناختی برای حمایت از توانایی‌های ارتباطی کلی باشد.

تمرین ارتباط متنی: موقعیت های ارتباطی زندگی واقعی در جلسات درمانی ادغام می شوند تا به فرد کمک کنند مهارت های خود را در زمینه های معنادار تمرین کنند. این ممکن است شامل مکالمات، ایفای نقش و تمرینات تعامل اجتماعی باشد.