اختلالات شخصیتی گروهی از شرایط سلامت روان هستند که با الگوهای رفتار، افکار و احساسات سفت و سخت و ناسازگاری مشخص می شوند که به طور قابل توجهی توانایی فرد را برای عملکرد در جنبه های مختلف زندگی از جمله روابط، کار و تعاملات اجتماعی مختل می کند.
این الگوها عمیقا ریشه دوانده اند و معمولاً در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظاهر می شوند. افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی اغلب با مکانیسم های مقابله، هویت شخصی و روابط بین فردی دست و پنجه نرم می کنند که منجر به پریشانی و اختلال در زندگی روزمره آنها می شود.
اختلالات شخصیت بر اساس ویژگی های مشترک به سه دسته تقسیم می شوند:
خوشه A: رفتارهای عجیب و غریب یا غیرعادی
اختلال شخصیت پارانوئید: همانطور که قبلاً گفته شد، افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید نسبت به دیگران بی اعتمادی و سوء ظن فراگیر دارند که باعث می شود آنها اعمال خوش خیم را به عنوان بدخواهانه تفسیر کنند.
اختلال شخصیت اسکیزوئید: افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید اغلب از نظر عاطفی جدا به نظر می رسند، فعالیت های انفرادی را ترجیح می دهند و علاقه چندانی به ایجاد روابط نزدیک ندارند.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپی: این اختلال با رفتار غیرعادی، باورهای عجیب و غریب یا تفکر جادویی و مشکلات در تعاملات اجتماعی مشخص می شود.
خوشه B: رفتارهای نمایشی، احساسی یا نامنظم
اختلال شخصیت ضداجتماعی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی نسبت به حقوق دیگران بی توجهی نشان می دهند، دست به رفتارهای تکانشی و غیرمسئولانه می زنند و اغلب نسبت به اعمال خود احساس همدلی یا پشیمانی ندارند.
اختلال شخصیت مرزی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بی‌ثباتی عاطفی شدیدی را تجربه می‌کنند، در تنظیم احساسات مشکل دارند و ممکن است رفتارهای خود ویرانگر داشته باشند و روابط پر سر و صدا داشته باشند.
اختلال شخصیت هیستریونیک: این اختلال با نیاز مداوم به توجه، احساسات بیش از حد، و تمایل به کسب تایید یا اطمینان از دیگران مشخص می شود.
اختلال شخصیت خودشیفته: افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته احساس بزرگی از خود، نیاز به تحسین و عدم همدلی با دیگران دارند.
سایر انواع اختلالات شخصیتی
خوشه C: رفتارهای مضطرب یا ترسناک
اختلال شخصیت اجتنابی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی به شدت نسبت به طرد شدن حساس هستند و ترس شدیدی از انتقاد یا عدم تایید دارند که باعث می شود از موقعیت ها و روابط اجتماعی دوری کنند.
اختلال شخصیت وابسته: افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته برای تصمیم‌گیری و حمایت عاطفی بیش از حد به دیگران متکی هستند، از ترس رها شدن یا تنها ماندن.
اختلال شخصیت وسواس اجباری (OCPD): OCPD با اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) متفاوت است. افراد مبتلا به OCPD درگیر نظم، کمال گرایی و کنترل هستند که اغلب به بهای انعطاف پذیری و کارایی تمام می شود.
علل زمینه ای اختلالات شخصیت پیچیده است و ممکن است ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و رشدی را شامل شود. برخی نظریه‌ها نشان می‌دهند که تجارب اولیه دوران کودکی، مانند ضربه، غفلت یا تربیت ناسازگار، می‌تواند در ایجاد اختلالات شخصیت نقش داشته باشد. علاوه بر این، برخی از ویژگی های شخصیتی و خلق و خوی ممکن است افراد را مستعد انواع خاصی از اختلالات شخصیتی کند.
تشخیص اختلالات شخصیت می تواند چالش برانگیز باشد زیرا رفتارها و ویژگی های مرتبط با این شرایط می تواند به طور گسترده ای در بین افراد متفاوت باشد. داشتن یک ارزیابی جامع توسط یک متخصص سلامت روان واجد شرایط، مانند روانشناس یا روانپزشک، که می تواند ارزیابی کاملی انجام دهد و اختلالات شخصیت را از سایر شرایط سلامت روان یا مسائل پزشکی متمایز کند، ضروری است.
روشهای درمان
درمان اختلالات شخصیت در درجه اول شامل روان درمانی است، زیرا دارو به طور کلی درمان خط اول برای این شرایط در نظر گرفته نمی شود. رویکردهای درمانی مختلفی برای پرداختن به ویژگی ها و چالش های خاص هر اختلال شخصیت استفاده می شود. در اینجا برخی از روش های درمانی رایج آورده شده است:
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT): DBT به ویژه در درمان اختلال شخصیت مرزی موثر است و به افراد کمک می کند تا احساسات را تنظیم کنند، مهارت های بین فردی را بهبود بخشند و راهبردهای مقابله ای را برای مدیریت موقعیت های ناراحت کننده توسعه دهند.
درمان شناختی-رفتاری (CBT): CBT به طور گسترده ای برای رسیدگی به اختلالات شخصیتی مختلف استفاده می شود. این به افراد کمک می کند تا افکار و رفتارهای ناکارآمد را شناسایی و به چالش بکشند و جایگزین های سالم تری را جایگزین آنها کنند.
درمان روان پویایی: درمان روان پویایی بر کشف تعارضات ناخودآگاه، مسائل حل نشده دوران کودکی و فرآیندهای روانشناختی زمینه ای که به ایجاد و حفظ اختلالات شخصیت کمک می کند، تمرکز دارد.
بیشتر بخوانید :
