اختلال توجه و تمرکز در کودکان
اختلال توجه و تمرکز یا ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) یکی از شایعترین اختلالات رشدی در کودکان است که میتواند تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. این اختلال با علائمی مانند بیتوجهی، بیش فعالی و impulsivity (تکانشگری) مشخص میشود.
علائم اختلال توجه و تمرکز در کودکان
بیتوجهی:
- به جزئیات دقت نمیکنند یا در انجام تکالیف مدرسه و کارهای روزمره مرتکب اشتباهات سهلانگارانه میشوند.
- به نظر میرسد که به صحبتهای دیگران گوش نمیدهند.
- در پیروی از دستورالعملها مشکل دارند و در انجام تکالیف و وظایف خود تا به انتها پشتکار ندارند.
- در سازماندهی کارها و فعالیتهای خود مشکل دارند.
- از انجام فعالیتهایی که نیاز به تلاش ذهنی مداوم دارند، اجتناب میکنند.
- اشیاء خود را گم میکنند.
- به راحتی حواسشان پرت میشود.
بیش فعالی:
- در صندلی بیقراری میکنند.
- در کلاس درس یا موقع بازی از صندلی خود بالا و پایین میروند.
- بیش از حد میدوند و بالا میروند.
- در بازیهای آرام و بیسروصدا مشکل دارند.
- بدون وقفه صحبت میکنند.
تکانشگری:
- قبل از اینکه سوال تمام شود، جواب میدهند.
- بدون نوبت صحبت میکنند.
- به میان صحبت دیگران میپرند.
- بدون فکر کردن عمل میکنند.
علل و عوامل خطر
علت دقیق اختلال توجه و تمرکز هنوز ناشناخته است، اما عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند، از جمله:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی این اختلال، خطر ابتلا به آن را افزایش میدهد.
- عوامل مغزی: تفاوتهایی در ساختار و عملکرد مغز افراد مبتلا به ADHD مشاهده شده است.
- عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر، کمبود مواد مغذی، و مشکلات دوران بارداری و زایمان میتوانند خطر ابتلا به ADHD را افزایش دهند.
درمان اختلال توجه و تمرکز
درمان ADHD معمولاً شامل ترکیبی از روشهای زیر است:
- دارو: داروهای محرک مانند ریتالین و Adderall میتوانند به بهبود علائم ADHD کمک کنند.
- درمان رفتاری-شناختی: درمان شناختی رفتاری به کودکان کمک میکند تا مهارتهای خودکنترلی و تمرکز خود را ارتقا دهند.
- کاردرمانی و گفتاردرمانی : کاردرمانی و گفتاردرمانی نیز بخش مهمی از برنامه درمان این اختلال شایع هستند.
- آموزش به والدین: آموزش به والدین در مورد ADHD و نحوه برخورد با کودکان مبتلا به این اختلال میتواند به بهبود عملکرد و کیفیت زندگی کودک کمک کند.
اگر ADHD درمان نشود، میتواند عوارض متعددی به دنبال داشته باشد، از جمله:
- مشکلات تحصیلی: کودکان مبتلا به ADHD در مدرسه با مشکلاتی مانند افت تحصیلی، تکرار پایه و ترک تحصیل مواجه هستند.
- مشکلات اجتماعی: این کودکان ممکن است در برقراری و حفظ روابط با همسالان خود مشکل داشته باشند.
- مشکلات عاطفی: ADHD میتواند منجر به اضطراب، افسردگی و عزت نفس پایین در کودکان شود.
راهکارهایی برای کمک به کودکان مبتلا به ADHD:
- ایجاد یک محیط منظم و ساختار یافته: این کار به کودک کمک میکند تا وظایف خود را به خوبی انجام دهد.
- تقسیم وظایف بزرگ به بخشهای کوچکتر: این کار انجام وظایف را برای کودک آسانتر میکند.
- تعیین زمان مشخص برای انجام وظایف: این کار به کودک کمک میکند تا تمرکز خود را حفظ کند.
