نقشه برداری مغزی (QEEG)، یک روش غیر تهاجمی است که فعالیت الکتریکی در مغز را اندازه گیری و تجزیه و تحلیل می کند. این یک ابزار ارزشمند برای ارزیابی عملکرد مغز و شناسایی ناهنجاری های بالقوه مرتبط با شرایط مختلف عصبی و روانی است.
QEEG شامل قرار دادن یک کلاه با الکترودهای متعدد روی پوست سر است. این الکترودها سیگنال های الکتریکی تولید شده توسط سلول های مغز را شناسایی می کنند که سپس توسط کامپیوتر تقویت و ضبط می شوند. نرم افزار کامپیوتری داده های ثبت شده را تجزیه و تحلیل می کند و یک نقشه مغزی با کد رنگی تولید می کند که توزیع و قدرت فرکانس های مختلف امواج مغزی را منعکس می کند.
در مرکز توانبخشی برنا از نقشه برداری مغزی به عنوان یک روش تشخیصی دقیق و مفید استفاده می شود.
انواع امواج مغزی
مغز طیف وسیعی از فرکانسهای الکتریکی را تولید میکند که هر کدام با حالات و عملکردهای خاص مغز مرتبط هستند. انواع اصلی امواج مغزی عبارتند از:
- امواج دلتا: امواج آهسته و با فرکانس پایین (۰٫۵-۴ هرتز) مرتبط با خواب عمیق و پردازش ناخودآگاه.
- امواج تتا: امواج آهسته و با دامنه بالا (۴-۷ هرتز) مرتبط با آرامش، خلاقیت و تخیل.
- امواج آلفا: امواج با فرکانس متوسط (۸-۱۲ هرتز) که با هوشیاری، توجه متمرکز و یادگیری مرتبط است.
- امواج بتا: امواج سریع و با فرکانس بالا (۱۲-۳۰ هرتز) که با تفکر فعال، حل مسئله و آگاهی خارجی مرتبط است.
- امواج گاما: امواج بسیار سریع و با فرکانس بالا (۳۰-۱۰۰ هرتز) مرتبط با هوشیاری، ادراک و عملکردهای شناختی درجه بالاتر.
کاربردهای نفشه برداری مغزی
QEEG برای اهداف مختلفی استفاده می شود، از جمله:
- نوروفیدبک: یک رویکرد درمانی که از داده های QEEG برای آموزش افراد برای اصلاح الگوهای امواج مغزی و بهبود عملکرد شناختی، تنظیم هیجانی و رفتار استفاده می کند.
- تشخیص عصبی: QEEG میتواند به شناسایی ناهنجاریهای مغزی مرتبط با شرایطی مانند ADHD، اختلال طیف اوتیسم، صرع و آسیبهای مغزی کمک کند.
- ارزیابی سلامت روان: QEEG میتواند بینشی در مورد عملکرد مغز و عدم تعادل بالقوه در افراد مبتلا به اضطراب، افسردگی، بیخوابی و سایر مشکلات سلامت روان ارائه دهد.
- بهینه سازی عملکرد مغز: QEEG می تواند به افراد کمک کند الگوهای امواج مغزی خود را درک کنند و سبک زندگی خود را تغییر دهند یا در فعالیت های خاصی شرکت کنند تا عملکرد شناختی، تمرکز و رفاه کلی را افزایش دهند.
مزایا و محدودیت های QEEG
مزایا:
غیر تهاجمی و بدون درد
می تواند اطلاعات دقیقی در مورد عملکرد و فعالیت مغز ارائه دهد
می توان از آن برای ارزیابی فعالیت مغز در زمان واقعی استفاده کرد
محدودیت ها:
تفسیر داده های QEEG نیاز به تخصص دارد
نتایج QEEG ممکن است همیشه برای تشخیص قطعی نباشد
QEEG یک ابزار تشخیصی مستقل نیست و باید همراه با ارزیابی های دیگر استفاده شود
به طور کلی، QEEG یک ابزار ارزشمند برای درک عملکرد مغز و شناسایی ناهنجاری های بالقوه است. می تواند در تشخیص، برنامه ریزی درمان و بهینه سازی عملکرد مغز نقش داشته باشد.
